İnsülin, pankreastan salgılanan , - Karbonhidratlar – ( Glukoz - Sakkaroz – Maltoz – Fruktoz) Glukoz formunda hücre içine girmesini sağlayan hormondur.

Karbonhidratlar Unlu mamuller, Pirinç, Buğday, Pancar, Patateste ve meyvelerde Fruktoz formunda şeker içerir.

Vücudumuzdaki tüm hücreler, ihtiyaç duydukları enerjiyi Glikoz yakarak ( Kalori ) oluşturarak yürütür.İnsülinin tam eksikliği Tip 1 Diyabet Mellitus İnsülin yetersizliği veya etkisizliği Tip 2 Diyabeti Mellitus’a ( şeker hastalığına ) yol açar.

Metabolik bozukluklar, kalp – damar hastalıklarının en önde gelen sebebidir. Tedavide insülin eksikliği söz konusuysa dışardan verilir. Yetersizse etkinliği arttırıcı ağızdan anti diyabetikler verilir.

İnsülin direncindeyse insülin fazla salgılanır, fazla ve orantısız salgılanan insülin kan şekeri düzensizliklerine, oynaklıklarına, şeker düşmesi ve takiben şeker yüklemelerine yol açar.

Bu sebeple insülin direnci metabolik sendrom kategorisinde yer alır,

İnsülinin 1.açlıkta bazal salınımı 2.Karbonhidratlı yiyecekler sonrası  - toklukta-  artan ihtiyaç sebebiyle tokluk salınımı söz konusudur. insülin direncinde açlık ve tokluk insülin düzeyleri yüksek olmasına rağmen, kan şekeri düzeyleri stabil değildir. Birbirini takip eden şeker düşme ve yükselme artışları ve oynaklık söz konusudur. Bu sebeple açlık kan şekerinin düşmesi 1 veya 2 saat tokluk şekerinin yüksek olması gibi glukoz regülasyon bozuklukları oluşabilir.

Bu grup hastalarda yedikleriyle orantısız kilo artışı ( su bile içsem kilo alıyorum şeklinde algılanır.) Egzersiz ve diyette rağmen yeterli kilo verememe, iştah artışı yemekten 1 saat sonra yeniden acıkma, atıştırma ihtiyacı, tatlı krizleri, ani öfke patlaması görülür.

Hastaların bel, göbek çevreleri kalınlığı, bayanlarda kalça yağlanması ( santral bölge tipi yağlanma ) ödem, kalp çarpıntıları, ani tansiyon yükselmeleri el-ayakta sıcaklık hissi, kadınlarda yumurtalık kisti ( polikistik over ) tüylenme gibi bulgular saptanır. 

Kan biyokimyasında: Kötü huylu kolesterolde düşüklük buna karşın trigliserit ve ürik asit yüksekliği bunlara bağlı karaciğer yağlanması ve gut görülür. Glukoz insülin oranı HOMA-IR >2.5 saptanır.

Aşırı salgılanan insülin yıllar içerisinde pankreas yorgunluğuna ve artık insülin üretmemeye başlar ve tip 2 Diyabeti Mellitus dediğimiz şeker hastalığı yerleşir. Bu anlamda insülin direnci şeker hastalığının ( Hiperinsülinemi ) başlangıç aşaması olarak görülebilir. 

Glisemik indeksi düşük diyet + egzersiz ve dengeleyici ilaç tedavisi ile bu süreç yavaşlatılır. Kontrol altına alınabilir. Kalp-damar , karaciğer-safra yolları, pankreas hastalıklarının en temel sebebidir.

DR.Mustafa Aydın