Anormal Uterin Kanamalarının Nedenleri

Anormal uterin kanamalar menstruel kanamalar dışındaki kanamalardır. Düzensiz aralıklarla ortaya çıkan uzamış kanamalardır. Disfonksiyonel uterin kanama (DUK); organik bir nedene bağlı olmayan, normal dışı kanamalardır. 

Hipotalamo- hipofizer akstaki  hormonlar arası dengesizlikten kaynaklanır. Diğer kanama nedenleri dışlandıktan sonra tanısı konulur.
 
Normal Menstruasyon: 28+7 gün. 30 ml ( 20-80 ml ) 531 gün ( 3-8 gün ) kanama süresi.

Oligomenore
>35 gün aralıklı  menstruasyondur.

Polimenore
< 21 gün aralıklı
menstruasyondur.

Menoraji;
menstruel kanamanın uzamasıdır.

Metroraji;
 irregüler aralıklı  kanamadır.

Menometroraji;
irregüler ve artmış kanamadır.

Organik nedenler :
Reproduktif sistem hastalıkları, gebelik komplikasyonları, malignite, enfeksiyon, benign pelvik lezyonlar.

Sistemik hastalıklar:  Koagulasyon bozuklukları, hipotroidizm, siroz. İatrogenik nedenler.


ORGANİK NEDENLER

1- Gebelik komplikasyonları
:
Ektopik gebelik, abortus imminens, missed abortus, trofoblastik hastalıklar, plasental polipler, plasental alanın subinvolüsyonu, anamnez, tanıda anamnez fizik muayene, βHCG, USG.

2- Maligniteler :
Reprodüktif  organların malign tm; endometrium ca (postmenopozal kanamaların %5-10’u endometrium kanseridir), servix Ca, östrojen salgılayan over tm, özellikle perimenopozal ve postmenopozal dönemde sıktırlar. Tanıda pap smear, kolposkopi, biyopsi, konizasyon, TV-USG, histopatoloji gerekebilir.

3- Enfeksiyonlar :
Endometrit, salpenjit, Tbc, şistozoma belli başlılarıdır. Klinikte; Ateş, üşüme, titreme, pelvik ağrı, uterus hassasiyeti, adneksiyal hassasiyet, serviksten gelen pürülan akıntı vardır. Tanıda kültür yapılır. Tedavide antibiyotik verilir.

4- Benign pelvik lezyonlar :
 Vajinanın travmasi , şiddetli vajinal enfeksiyon , yabacı cisim , servikal polipler , Servikal erozyonlar, submüköz  myomlar , adenomyozis , endometrial polip
tanıda fizik muayene ve USG gereklidir.

SİSTEMİK HASTALIKLAR  

1-
Koagülasyon bozuklukları: Karaciğer hastalığı, böbrek hastalıkları, koagülopatiler, trombositopeni, von willebrand hastalığı (menorajili ergenlerin %20’sinde saptanır), lösemi, faktör eksikliği.

2-
Endokrinopatiler: Hipotiroidizm (seyrek görülmeyen nedenlerdendir, tiroid hormon replasmanı ile 3-6 ay içinde iyileşir), hiperprolaktinemi, PCOS, adrenal yetmezlik, cushing hastalığı.

3-
Siroz: Östrojen konjugasyonu azaldığı için serbest östrojen miktarı artarak endometrium hiperstimülasyonu yapar. Hipoprotrombinemi ve aşırı uterus kanaması vardır.

4- İyatrojenik nedenler ve yaşam biçimi :
Kortikosteroidler, rahim içi araç, uyuşturucu madde, yoğun stres, beslenme bozuklukları
( anoreksiya ve bulimia ) aşırı fizik egzersiz.


- Disfonksiyonel uterin kanamalar DUK:
Üreme çağında görülen ve herhangi nedene bağlı olmayan, hormonal mekanizmalar sonucu oluşan anormal vajinal kanamalardır. Menarş sonrası ilk 2 yıl boyunca sikluslarin çoğu anovulatuardir. Daha çok menarştan hemen sonra ve menopoz öncesinde
görülürler. DUK’ların %10’u ovulatuar, %90’ı anovulatuardır.

- Organik nedenin bulunmadığı kanamalar % 20 adolesan,  %30 reprodüktif , %50 premenopozal dönemde olur.

Sebepleri
estrojen çekilme kanaması, estrojen kırılma kanaması, progesteron çekilme kanamasıdır
.

Ovulatuar DUK : Reprodüktif dönemdeki kadınlarda görülür. % 10 sıklıkla saptanır.
Foliküler Faz değişimine bağlı oligo veya polimenore şeklindedir .
Siklus ortası estrojen azalmasına bağlı lekelenme, luteal faz yetmezliğine bağlı premenstruel lekelenme şeklindedir.

Anavulatuar DUK:
Menarş sonrası veya menopoz öncesi dönemde sıktır.
Hipotalamo hipofizer sistemin tam olarak gelişmemesi
menarş sonrası dönemdeki kanama nedenidir.
Perimenapozal dönemdeki over fonksiyon kaybı ve artmış FSH anovulasyona ve kanamaya neden olur.
Anavulatuar DUK lar artmış endometrium kanseri riski taşırlar ve mutlaka tedavi edilmelidir.

Anormal uterin kanamalarda tanı :

Organik bir nedenin ekarte edilmesi önemlidir. Organik nedenin olmadığı DUK’ta tedavi diğerinden farklıdır. Anormal uterin kanamalarin  en sık nedeni olan gebelikle ilgili problemler öncelikle araştırılmalıdır. Hastanın yaşına ve şikayetine uygun tanı testleri seçilmelidir.
Tanı için şunlar kullanılır;
Gebelik testi, USG, tam kan ve pıhtılaşma faktörleri, karaciğer fonksiyon testleri, troid fonksiyon testleri ve diğer hormonlar, kolposkopi ve biyopsi, endometrial biyopsi, histereskopi, histerosalpingografi, sonohisterografi.

Anormal uterin kanamalarının tedavisi:


Adolesanlar tedavi :
Menarş sonrası ilk 2 yılda hipotalamohipofizer  aksın immaturasyonuna bağlı kanamalar görülür.
Hg>12 gr / dl ve minimal kanamalarda demir preperatları ve menstruel takvimin çıkarılması uygulanır.
- Orta şiddette kanama ve Hg 10-12 gr / dl ise kombine oral kontraseptifler (OKS) , progestin ve demir takviyesi uygulanır. 

- Aktif kanama varsa yüksek doz OKS başlanır sonra azaltılarak devam edilir.
- Hg<10gr/dl ise ve genel durum iyi değilse hastaneye yatırılır ve sıvı replasmanı ve Hgb<7gr/di  ise kan takviyesi yapılabilir.

- Tekrarlayan kanamalarda endometrial küretaj yapılır.
NSAID lar hafif kanamalarda tercih edilebilir.

GEÇ REPRODÜAKTİF DÖNEM( premenopozal dönem) de tedavi :

40 yaş üzeri kadınların yarısında DUK görülebilir. Düzensiz ve sık aralıklı kanamalar araştırılmalıdır .

-
Östrojen tedavisi; Vajinal lekelenmesi olanlarda verilebilir, norplant veya depo progestin kullananlarda verilebilir. 

- Progestin tedavisi; oligomenore, menometroraji ve polimenorenin tedavisinde siklik olarak 10-14 gün/aylık çekilme kanaması sağlar. 

- OKS tedavisi; Hastanın fertilite isteğine göre verilebilir, kanama miktarını ve dismenoreyi de azaltır.

- NSAID; trombosit aggregasyonu ve prostaglandin sentezi üzerine etkilidir, menoraji miktarını %40-50 azaltabilir. 

- Progestin salan RİA; Menoraji miktarını yılda %90 civarı azaltır ve NSAID’dan daha etkindir, ovulatuar menorajili hastalarda kontraseptif etkide sağlar.

- GnRH analogları; Medikal menopoz oluştururlar, pahalı ve menopoza bağlı yan etkileri nedeniyle kullanımları sınırlıdır, diğer tedavilerden sonra kullanılır. 

- Danazol; Kan kaybını %50 azaltmaktadır, androjenik yan etkileri ön plandadır, ilk tercih değildir.

- Antifibrinolitik ilaçlar; Traneksamik ve mefenamik asit menorajisiolup non-hormonal tedaviyi isteyenlerde kullanılabilir.

-
Endometrial ablasyon; diğer tedavi seçeneklerinin cevap vermediği durumlarda histerskopla yapılır. 

- Histerektomi; Fertilitesini tamamlamış ileri yaş grubu hastalarda tercih edilir.